اندازه تخم مرغ از اهمیت بالایی برخوردار است، به دلیل اینکه اندازه بزرگتر تخم برابر با ارزش پولی بیشتر است. برای تمام پرندهها این امکان وجود ندارد که تخم هایی با سایز مشابه تولید کنند. در این بخش به برخی از فاکتورهای مهم که در اندازه تخم تاثیر دارند اشاره خواهیم کرد. این عوامل موثر بر اندازه تخم مرغ شامل:
اغلب نژادها دارای گونه هایی هستند که تخم مرغ هایی با سایز مطلوب تولید میکنند.
اغلب خوراکهای موجود در بازار توازن خوبی دارند. اما، ناتوازنی جیره یا مخلوط کردن نا مناسب ممکن است باعث تولید تخم مرغ های کوچکتر شود.
تمام پرندگان در زمان نیاز به غذا باید به خوراک کافی دسترسی داشته باشند. هر نوع محدودیت غذایی چه به دلیل کافی نبون فضای فیدر چه به دلیل فراموش کردن خوراک دادن به پرنده باعث کاهش خوراک مصرفی و کوچک شدن اندازه تخم مرغ خواهد شد.
اگر آب آشامیدنی خیلی گرم، سرد یا کثیف باشد، پرنده به اندازه کافی آب مصرف نخواهد کرد و به همین دلیل خوراک مصرفی نیز کاهش خواهد یافت در نتیجه اندازه تخم مرغ نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. بنابراین همیشه آب تمیز و تازه در اختیار پرنده قرار دهید.
جیرههای حاوی کمتر از ۱۵ درصد پروتئین باعث تولید تخممرغهای کوچک میشوند. اگرچه به نظر میرسد این مشکل در جیرههای تجاری رخ ندهد پس در صورتی که خودتان جیره را درست میکنید باید دقت کافی به خرج دهید.
دمای محلی که مرغ پرورش می دهید یکی از عوامل موثر بر اندازه تخم مرغ می باشد. در آب و هوای گرم دمای جایگاه را تا میتوانید خنک نگه دارید.
اغلب بیماریها باعث سست شدن پرنده و در نتیجه کاهش خوراک مصرفی میشوند که این امر موجب هم کاهش تولید و هم کاهش اندازه تخم مرغ خواهد شد. مدیریت صحیح این ریسک را کاهش خواهد داد.
پرندگانی که زودتر به بلوغ میرسد مثل آنهایی که در دوره ای با افزایش طول روشنایی روز پرورش مییابند تخم مرغ های کوچکتری نسبت به مرغهایی که در دوره های با کاهش طول روشنایی روز یا مدت روشنایی ثابت، پرورش مییابند، تولید میکنند.
سن پرنده نیز جزو عوامل موثر بر اندازه تخم مرغ بوده و پرنده در ۲۰ تا ۲۶ هفتگی تخمهای کوچکتری نسبت به هفته های ۴۰ تا ۵۰ تولید میکند. حداکثر اندازه تخممرغ در زمانی است که مرغ یکساله میشود. همچنین اندازه تخم مرغ با نزدیک شدن به توقف تولید هم کوچکتر میشود.
بسیار مهم است که هرچه سریعتر تخم مرغ را پس از تولید خنک کنیم و آنها را در ۵۰ تا ۵۵ درجه فارنهایت ذخیره کنیم. به عبارت دیگر در صورت گرم بودن هوا، تخم مرغ به دلیل تبخیر وزنش را از دست خواهد داد که این ممکن است از لحاظ اقتصادی ضرر داشته باشد.